Faalangst bij hoogsensitieve kinderen: hoe help je je kind groeien in zelfvertrouwen?
Stel je voor: je kind zit aan de keukentafel met een opdracht van school. Ze leest de vraag, zucht diep en schuift haar schrift weg. “Dit lukt me toch niet.” Of misschien begint ze wel, maar gumt ze telkens haar antwoord uit omdat het niet perfect is. Uiteindelijk zit ze gefrustreerd, met tranen in haar ogen.
Herkenbaar?
Als mijn kinderen zenuwachtig waren voor een toets, een spreekbeurt of de eerste keer bij een nieuwe sport, probeerde ik ze altijd gerust te stellen: “Kom op, je kunt dit best.” Of: “Je bent een sllimme meid”, “Vorige keer ging het ook goed.” Dat was allemaal waar, maar het hielp niet. De angst bleef. In de loop van de jaren ontdekte ik andere manieren om met hun spanning om te gaan.
In deze blog leg ik uit waarom faalangst zo vaak voorkomt bij hoogsensitieve kinderen en wat ik graag eerder had willen weten om mijn kinderen van kleins af aan beter te ondersteunen.
Waarom is mijn kind bang om fouten te maken?
Een beetje spanning voor een toets of spreekbeurt is normaal. Sterker nog, gezonde spanning helpt kinderen om te focussen en scherp te blijven. Maar bij faalangst wordt die spanning zo groot dat het verlammend werkt. Een kind met faalangst denk niet meer “Ik ga het proberen” maar “Wat als het mislukt?” of “Wat zullen anderen ervan vinden?”
Hoogsensitieve kinderen zijn gevoeliger voor prikkels en emoties – zowel van zichzelf als van anderen. Ze merken subtiele signalen op, zoals een opgetrokken wenkbrauw van de juf of een zucht van een klasgenoot. Hierdoor kunnen ze sneller het gevoel hebben dat ze niet goed genoeg zijn.
Daarnaast zijn hoogsensitieve kinderen vaak perfectionistisch en streng voor zichzelf. Ze willen iets in één keer goed doen en ervaren veel stress als dat niet lukt. Dit kan ertoe leiden dat ze:
✅ Dingen vermijden die moeilijk of spannend lijken.
✅ Uitstelgedrag vertonen uit angst om fouten te maken.
✅ Snel opgeven als iets niet direct lukt.
✅ Lichamelijke klachten krijgen, zoals buikpijn of hoofdpijn.
Hoe herken je faalangst bij je kind?
Soms is faalangst heel duidelijk: je kind durft geen toets te maken of wil niet meedoen aan een wedstrijd. Maar vaak uit het zich subtieler. Let bijvoorbeeld op signalen zoals :
🔹 Steeds bevestiging zoeken: “Heb ik dit goed gedaan?”
🔹 Bang zijn om fouten te maken: werk blijven verbeteren of niet durven beginnen.
🔹 Perfectionisme: heel hard werken en extreem hoge eisen aan zichzelf stellen.
🔹 Vermijdingsgedrag: liever niet oefenen of snel opgeven.
🔹 Fysieke klachten: buikpijn, hoofdpijn of slapeloosheid rondom spannende momenten.
Herken je dit bij je kind? Dan is het goed om te weten hoe je haar kunt helpen.
Wat kun je als ouder doen om je kind te ondersteunen?
Door de jaren heen ben ik anders gaan reageren op de spanning van mijn kinderen. Dit zijn drie inzichten die voor mij écht verschil hebben gemaakt:
-
Vermijd overmatige geruststelling
Het is verleidelijk om te zeggen: “Maak je geen zorgen, je kunt dit echt!” Maar hierdoor voelt je kind zich soms juist niet begrepen. Je kunt de gevoelens die er zijn erkennen, door bijvoorbeeld te zeggen: “Je vindt het echt spannend hè?” Wat maakt dat je je zo voelt?” Door vragen te stellen, help je je kind om haar angst onder woorden te brengen.
-
Laat zien dat fouten maken mag
Dit was voor mij een eye-opener: ik zei altijd tegen mijn kinderen dat fouten maken erbij hoort, maar tegelijkertijd legde ik zelf de lat erg hoog. Natuurlijk zagen ze dat! Hoogsensitieve kinderen pikken zulke signalen haarfijn op. Ik ben bewuster gaan letten op hoe ik met mijn eigen fouten omga en met verwachtingen van anderen, dat probeer ik op een positieve manier te laten zien. Kijk eens zonder oordeel, maar vraag jezelf eens af: Wat straal ik uit over fouten maken? En hoe ga ik om met de verwachtingen van anderen?
-
Focus op het proces, niet alleen op het resultaat
Ik dacht dat ik mijn kinderen hielp door te zeggen: “Je bent slim.” Maar later besefte ik dat dit ook een valkuil kan zijn. Want als je slim bent als je hoge cijfers haalt, wat ben je dan als je een keer een onvoldoende krijgt? Als je kind eenmaal het etiketje slim op zichzelf heeft geplakt, wil ze er alles aan doen om dat te behouden.
Hoogsensitieve kinderen zijn geneigd om alleen naar het eindresultaat te kijken: is het goed of fout? Help je kind om te zien dat leren een proces is. Zeg bijvoorbeeld: “Ik zag hoe je je best deed en bleef proberen, daar ben ik trots op!”
Wil je je kind helpen groeien in zelfvertrouwen?
Faalangst bij hoogsensitieve kinderen vraagt om een begripvolle en geduldige aanpak. Wil jij praktische handvatten om je kind te ondersteunen?
Download gratis mijn e-book: Zelfvertrouwen kan je bouwen – 5 tips voor hoogsensitieve kids.
of meld je aan voor de
Gratis online workshop: Fouten maken mag! Help je hoogsensitieve kind met faalangst op 11 maart 20.00 uur of 19 maart om 9.30 uur
Extra ondersteuning nodig? In mijn Ik ben ik, gevoelig en weerbaar coach traject help ik je kind om meer zelfvertrouwen op te bouwen en met meer rust en plezier uitdagingen aan te gaan.
*Overal waar ‘zij’ staat, kun je ook ‘hij’ lezen
Geef een reactie